Zjednoczona Afryka?
Tendencje zjednoczeniowe państw, celem współpracy gospodarczej, poprawy warunków bezpieczeństwa i skutecznej polityki zagranicznej, zaakcentowały się ze szczególną siłą w drugiej połowie XX wieku. Powstanie Unii Europejskiej jest przykładem tych tendencji i nie jedynym.
Tendencje zjednoczeniowe wzorowane na założeniach europejskich pojawiły się w Afryce, wyrastając jednak na odmiennym gruncie.
Jako główny czynnik zjednoczeniowy należy wymienić skuteczniejszą walkę z kolonializmem i rasizmem. Owocem tych tendencji było powstanie OJA , Organizacji Jedności Afryki, 25 maja 1963 roku w Addis Abebie (Etiopia). Dzień powołania organizacji jest obchodzony jako Dzień Afryki. Do OJA przystąpiły wszystkie państwa Afryki.
OJA znalazła się w latach 90-tych w znacznym kryzysie, wynikającym z głębokich podziałów politycznych i ideologicznych państw członkowskich oraz braku dostatecznych środków ich przeciwdziałania. Organizacja odniosła jednak kilka sukcesów arbitrażowych, między innymi:
- w 1965 doprowadzając do zaprzestania walk między Somalią a Etiopią.
- w 1980 wysłanie do Czadu oddziałów OJA, które zastąpiły tam siły libijskie.
Należy pamiętać, że OJA stała na stanowisku nienaruszalności granic kolonialnych oraz dążyła do ustanowienia Afryki strefą wolnego handlu a jej organizacja opierała się na prostej strukturze corocznych spotkań szefów państw i rządów, w której każde państwo dysponowało 1 głosem a do podjęcia decyzji potrzebnych było 2/3 wszystkich oddanych głosów.
OJA zakończyła działalność lipcu 2002 roku a jej miejsce zajęła Unia Afrykańska.
Obejmuje ona swym zasięgiem wszystkie państwa afrykańskie prócz Maroka. Jej siedzibą jest Addis Abeba w Etiopii, jak w przypadku OJA; struktura organizacji jest jednak inna.
Unia Afrykańska (UA) powołana 9/07/2002 roku posiada strukturę bardziej skomplikowaną a jej głównymi organami są:
- Rada Pokoju i Bezpieczeństwa
- Zgromadzenie Unii
- Rada Wykonawcza
- Parlament Panafrykański
- Trybunał Sprawiedliwości
- Komisja
- Komitet Stałych Przedstawicieli
- Wyspecjalizowane Komitety Techniczne
- Rada Ekonomiczna, Społeczna i Kulturalna
- Rada Pokoju i Bezpieczeństwa
- Instytucje Finansowe
Rada Pokoju i Bezpieczeństwa jest organem pracującym stale, co zapewnia szybkie reagowanie w sytuacjach kryzysowych. Do jej głównych kompetencji należy przeciwdziałanie konfliktom w Afryce.
Posiada prawo do wysyłania misji pokojowych i obserwacyjnych.
Przewidziane jest utworzenie stałych afryk. sił stabilizacyjnych.
Istnieją jednak obawy co do funkcjonowania tego organu, zwłaszcza problem jego finansowania. Jako rozwiązanie przejściowe, poprzedzające utworzenie Afrykańskich Sił Gotowości, postanowiono utworzenie ACIRC (African Capacity for Immediate Reponse to Crises). Na zasadzie dobrowolności, państwa członkowskie UA oddelegują żołnierzy, sprzęt i środki finansowe. To posunięcie ma na celu zmniejszenie uzależnienia Afryki od zewnętrznych funduszy na obronność.
Zjednoczona Afryka? Stabilizacja sytuacji na kontynencie? Postęp w dziedzinie edukacji i ochrony zdrowia? Respektowanie praw człowieka i koniec niektórych krwawych ,,tradycyjnych’’ obrzędów?
Z całą pewnością należy od czegoś zacząć a proces jednoczenia Afryki należy traktować jako duży krok w kierunku poszanowania praw człowieka i demokracji w Afryce.